Elke werkgever in Nederland moet voldoen aan de arbowetgeving. Het valt niet mee om als ondernemer zelf volledig op de hoogte te zijn van alle ins en outs van deze wetgeving. Bovendien verandert er regelmatig iets, omdat (on) veiligheid in de praktijk en jurisprudentie leiden tot nieuwe inzichten. Wij volgen de wetgeving op de voet. Bovendien zien wij het als een uitdaging om in het woud aan regelgeving te zorgen voor een stuk helderheid die iedereen snapt.
De wetgeving is gebaseerd op vier pijlers. Hiernaast geïllustreerd aan de hand van een stoel. Een stoel wordt namelijk instabiel op het moment dat een van de stoelpoten ontbreekt, of in dit geval niet goed is vormgegeven. Dat is ook met veiligheidssystemen het geval.
1. Risicoinventarisatie en evaluatie (RI&E)
Zodra er een medewerker op de loonlijst staat, dient een bedrijf volgens de arbowet over een RI&E te beschikken. Binnen veel branches zijn er branche instrumenten opgesteld om het wiel niet opnieuw te hoeven uitvoeren. De website van Steunpunt RI&E geeft een opsomming van de goedgekeurde branche instrumenten.
2. Maatregelen
Als de risico’s goed in beeld zijn gebracht dient een organisatie maatregelen te treffen om risico’s weg te nemen of zoveel mogelijk te beperken. Deze maatregelen moeten worden vastgelegd, waarbij het wenselijk is om te bepalen welk restrisico overblijft na de getroffen maatregel. Hierbij geldt dat alle maatregelen die leiden tot het wegnemen van risico’s of die impact hebben op alle medewerkers van de organisatie, voorgaan op bijvoorbeeld het ter beschikking stellen van persoonlijke beschermingsmiddelen. Het voorkomen dat medewerkers op hoogte moeten werken gaat dus voor het ter beschikking stellen van een harnasgordel.
In de praktijk bestaan maatregelen bijvoorbeeld uit werkinstructies, veiligheidsregels, deugdelijke gereedschappen en machines, maar bijvoorbeeld ook uit verplichte opleidingen van medewerkers.
3. Instructie
De werkgever heeft de plicht om te communiceren over de risico’s en de getroffen maatregelen. De medewerker dient op de hoogte te zijn van de veiligheidsregels van het bedrijf en waaraan zij moeten voldoen. Dit doe je door instructies te geven. Bijvoorbeeld bij indiensttreding, bij functiewisselingen, maar binnen projectorganisaties ook bij de start van een nieuw project.
4. Toezicht
Tot slot heeft de werkgever een zorgplicht. Hierin moet in de dagelijkse praktijk toezicht worden gehouden op de naleving van alle gemaakte afspraken op het gebied van veiligheid. Vaak kiezen bedrijven ervoor om dit door de direct leidinggevenden te laten doen. Nog sterker wordt het als het lukt om collega’s te motiveren om elkaar scherp te houden op het volgen van de regels en zodoende veilig te werken.
De hierboven weergegeven stoel beschikt over een leuning. Binnen elk veiligheids- of arbomanagementsysteem dient rekening te worden gehouden met de cultuur van de organisatie. Dit om uiteindelijk het gedrag van mensen op een positieve manier te beïnvloeden.
Als veiligheidskundige help ik om de veiligheid bij bedrijven te verbeteren. Dit doe ik vooral met praktische oplossingen die ook niet-veiligheidskundigen begrijpen en waar je zelf invloed op hebt.